1η ψηφιακή ξενάγηση: Το «Αθανασάκειο» στο πέρασμα του χρόνου


Μελίνα Κωστίδη
Διδάκτωρ Νεότερης Ιστορίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας-διπλωματούχος ξεναγός, μέλος του σωματείου
«Φίλοι Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου»
Το Αθανασάκειο Μουσείο αμέσως μετά την ανέγερσή του
Απόστολος Αρβανιτόπουλος Γραπταί στήλαι Δημητριάδος και Παγασών, 1928
https://www.facebook.com/MagnesiaStoPerasmaTouChronou/posts/258324087626319:0
2019: Το μουσείο γιόρτασε τα 110 χρόνια ζωής του με την έκθεση προς τιμή του Απόστολου Αρβανιτόπουλου
Ο Απόστολος Αρβανιτόπουλος γεννήθηκε το 1874 στην Τρίπολη. Σπούδασε σε Αθήνα, Γερμανία, Αγγλία και Ιταλία. Διετέλεσε καθηγητής στην Αλεξάνδρεια, Χάλκη, και διευθυντής του διδασκαλείου της Τρίπολης. Έγινε έφορος Αρχαιοτήτων Θεσσαλίας και κατόπιν Αττικής. Διηύθυνε πολλές ανασκαφές στη Θεσσαλία και ιδίως στη Δημητριάδα. Η έκθεση, η οποία εγκαινιάστηκε από την Υπουργό Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη στις 16 Νοεμβρίου 2019, περιλαμβάνει σημαντικό αρχειακό υλικό και αρχαιότητες προερχόμενες από τις ανασκαφές του Αρβανιτόπουλου, που προβάλλουν πτυχές του αρχαιολογικού πλούτου της Μαγνησίας.
Αλέξιος Αθανασάκης, ο ιδρυτής του μουσείου
Τον 18ο αιώνα μεταναστεύουν στην Αίγυπτο πολλοί Πηλιορείτες. Ασχολήθηκαν με το εμπόριο και την καλλιέργεια της γης και μετά την επιστροφή τους στην πατρίδα αναδείχτηκαν σε μεγάλους ευεργέτες. Ένας από τους πιο σημαντικούς Πορταρίτες ευεργέτες ήταν ο Αλέξιος Αθανασάκης. Γεννήθηκε το 1843 και πολύ νέος (περίπου 30 χρονών) έφυγε για την Αίγυπτο, όπου δούλεψε σκληρά και απέκτησε μεγάλη περιουσία. Με τα χρήματα που διέθεσε χτίστηκε το 1909 το Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου. Αφορμή και σκοπός της ίδρυσής του υπήρξε η στέγαση και η έκθεση των γραπτών επιτύμβιων στηλών ελληνιστικών χρόνων από το νεκροταφείο της αρχαίας Δημητριάδας, που είχαν έρθει στο φως με τις ανασκαφές του Α. Αρβανιτόπουλου στις αρχές του 20ου αι.
Σημαντικές στιγμές της ιστορίας του μουσείου
Η πρώτη έκθεση πραγματοποιήθηκε από τον Απόστολο Αρβανιτόπουλο, με κύριο στόχο την παρουσίαση των γραπτών επιτύμβιων στηλών της αρχαίας Δημητριάδας. Η πρώτη έκθεση πραγματοποιήθηκε από τον Απόστολο Αρβανιτόπουλο, με κύριο στόχο την παρουσίαση των γραπτών επιτύμβιων στηλών της αρχαίας Δημητριάδας. Με ενέργειες του Δημήτριου Ρ. Θεοχάρη πραγματοποιήθηκαν εργασίες αναστήλωσης και ανακαίνισης του νεοκλασικού κτιρίου, οι οποίες ολοκληρώθηκαν το 1959-60. Η επανέκθεση σε τέσσερις αίθουσες από τον Δημήτριο Ρ. Θεοχάρη στόχευε στην παρουσίαση αντικειμένων του πολιτισμού που αναπτύχθηκε στη Θεσσαλία από τους προϊστορικούς ως τους ρωμαϊκούς χρόνους. Το 1975-76 ο καθηγητής Γιώργος Χ. Χουρμουζιάδης συμπλήρωσε την έκθεση στις υπόλοιπες αίθουσες του Μουσείου. Το 1975-76 ο καθηγητής Γιώργος Χ. Χουρμουζιάδης συμπλήρωσε την έκθεση στις υπόλοιπες αίθουσες του Μουσείου.
Το μουσείο σήμερα
Σήμερα, στην παλαιά πτέρυγα στεγάζονται: ο Νεολιθικός Πολιτισμός στο θεσσαλικό χώρο (αίθουσα 4) η Συλλογή του Άγγελου Μπάστη (αίθουσα 3) τα αποτελέσματα των ανασκαφών με αφορμή την πραγματοποίηση μεγάλων δημόσιων έργων στο Νομό Μαγνησίας (αίθουσα 2) οι γραπτές επιτύμβιες στήλες της Δημητριάδας (αίθουσα 5) οι χθόνιες θεότητες και κτερίσματα τάφων (αίθουσα 6) και τα αρχαία ταφικά έθιμα (αίθουσα 7) Στην αίθουσα 8, Αίθουσα Δ.Ρ. Θεοχάρη, παρουσιάζεται μέσα από επιλεγμένα ευρήματα τριών σημαντικών πόλεων, της Iωλκού, των Φερών και της Δημητριάδος, η εξέλιξη της θεσσαλικής πόλης στο μυχό του Παγασητικού Κόλπου από τη μυκηναϊκή εποχή μέχρι τους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους.
Το μουσείο στο διαδίκτυο:http://odysseus.culture.gr/h/1/gh152.jsp?obj_id=3271
Το Σωματείο «Φίλοι Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου και Αρχαιολογικών Χώρων Μαγνησίας & Βορείων Σποράδων»
Το σωματείο φέτος γιορτάζει πέντε χρόνια επιτυχημένων πολιτιστικών δράσεων (ξεναγήσεων, διαλέξεων, εκδρομών, εκθέσεων, συναυλιών, βιβλιοπαρουσιάσεων). Ιδρύθηκε με σκοπό να αποτελέσει το συνδετικό κρίκο του Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου και των Αρχαιολογικών χώρων Μαγνησίας και Β. Σποράδων με την κοινωνία, πάντοτε σε συνεργασία με τη διοίκηση του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου και με την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων.
Μερικές από τις δράσεις του Σωματείου
Οι δωρεάν ξεναγήσεις του σωματείου
Το πρόγραμμα δωρεάν ξεναγήσεων σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους της Μαγνησίας γίνεται σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας και την Ένωση Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Δ. Βόλου. Έχουν γίνει επισκέψεις στους νεολιθικούς οικισμούς του Σέσκλου και του Διμηνίου, στο Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου, στο Μουσείο Τσαλαπάτα, στο Κάστρο του Βόλου και τέλος στο Μουσείο Πόλης και στο λόφο των Αγίων Θεοδώρων.
Στιγμιότυπα από τις ξεναγήσεις του σωματείου